« وَنَزَّلْنَا عَلَيْکَ الْکِتَابَ تِبْيَاناً لِکُلِّ شَيْ‏ءٍ وَهُديً وَرَحْمَةً وَبُشْرَي‏ لِلْمُسْلِمِينَ »

سوره ی نحل آیه ی 89

واژه ی کتاب در قرآن کریم 230 بار بکار رفته است که منظور از 49 مرتبه ی آن، قرآن است و در مواردی هم تورات، انجیل، نامه ی عمل، لوح محفوظ، و ... مورد نظر می باشد.

در روایات از قرآن کریم به عنوان کتاب و الکتاب فراوان یاد شده و ابعاد آموزشی و هدایتی و حق گستری آن بیان شده است. از مشهورترین آنها حدیث شکوهمند ((ثقلین)) است که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم  فرمودند:

انّی تارک فیکم الثّقلین کتاب ا... و عترتی اهل بیتی. ما ان تمسَّکتُم بِهِما لن تضلو اَبَداً وَ اِنَّهُما لن یَفتَرِقا حتّی یَرِدا علی الحوض

من بین شما دو امانت سنگین را بجا گذاشتم، کتاب خدا و عترتم، (اهل بیتم را) اگر تمسّک بجویید به آن دو هرگز گمراه نمی شوید به درستیکه آن دو از هم جدا نمی شوند تا اینکه در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.

این که چرا به قرآن، کتاب اطلاق شده است مفسّران در این باب، دیدگاه های گوناگونی دارند.

آیت ا... نهاوندی نوشته است: ((تناسب عنوان کتاب با قرآن به آن جهت است که قرآن در برگیرنده ی فرآیند کتاب های پیشین است.

مفسّران گفته اند خداوند تمام معارف کتابهای پیشین را در تورات و انجیل گردآورد و تمام آنچه را که در تورات و انجیل بود در قرآن کریم نهاد)).

موضوع کتاب و کتابت در رشد حیات اجتماعی تأثیر بسزایی دارد. روح یک جامعه در پرتو این مهم باروری می یابد و به همین دلیل میراث فرهنگی و تمدّن اسلامی همیشه مملو از کتابهای بزرگانی است که افتخار جامعه ی بشری بوده و همه ی همّت اولیاء دین اسلام بر این بوده است که بندگان خدا را به سوی روشنایی کتاب رهنمون شوند. چنانچه کلام الهی با توجّه به قلم آغاز شد (عَلَّمَ بِالقَلَم) و در جایی دیگر می فرماید

« ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ   »   سورة القَلَم آیه «۱»

حضرت علی علیه السلام  می فرماید: ((کسی که با کتابها آرامش می یابد هرگز آسایش از او سلب نمی شود)).

کتاب از دیرباز حافظ و احیاکننده ی تفکّر و اندیشه های والای ایران اسلامی و منبع عظیمی بوده است که طالبان علم و اندیشه و حقیقت را سیراب کرده است.

ارزیابی شرایط و امکانات موجود فرهنگی مبیّن این است که امروزه نیز کتاب به عنوان وسیله ی مطمئن و کارآمد در بسترسازی موجود فرهنگی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

شک نیست که ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه اولاً به توجّهِ بیشترِ مسئولان فرهنگی و آموزش کشور نیاز دارد و ثانیاً محتاج تلاشی همه جانبه، فراگیر و ملّی است.